Umowa pomiędzy spółką i członkiem zarządu
- Mariusz
- 7 sty
- 2 minut(y) czytania
Zarząd spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kieruje jej codziennym funkcjonowaniem i reprezentuje spółkę "na zewnątrz". Zawsze wtedy, gdy spółka składa jakieś oświadczenie woli, w jej imieniu działania podejmuje właśnie zarząd.
Co jednak w sytuacji, w której spółka miałaby zawrzeć umowę z członkiem własnego zarządu? Czy w takim przypadku członek zarządu będzie podpisywał umowę sam ze sobą?
Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) co do zasady tego zabrania. Obowiązujące przepisy wyjaśniają co zrobić w sytuacji, w której konieczne jest zawarcie umowy pomiędzy spółą i członkiem zarządu. W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu.
Umowa pomiędzy spółką i członkiem zarządu - kto ją zawiera?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa członek zarządu nie może występować w dwóch rolach, tj. z jednej strony jako reprezentant spółki, a z drugiej - jako strona umowy.
Każdorazowo, kiedy umowa pomiędzy spółką i członkiem zarządu miałaby zostać zawarta, spółka będzie reprezentowana przez:
radę nadzorczą
lub
pełnomocnika powołanego uchwałą wspólników
Taka sytuacja będzie miała miejsce w przypadku każdego rodzaju umów. Nie chodzi więc tutaj wyłącznie o sprawy związane z pełnieniem przez taką osobę funkcji członka zarządu (umowa o pacę, zlecenie, etc.), ale także, o każdą inną czynność prawną ze spółką (także taką, w której członek zarządu występuje jako osoba fizyczna, niezwiązana ze spółką).
Przykład: umowa pomiędzy spółką i członkiem zarządu dotycząca umowy o pracę i umowy zlecenia, umowa pomiędzy spółką i członkiem zarządu, na mocy której członek zarządu sprzedaje spółce auto albo kupuje od spółki nieruchomość
Kodeks spółek handlowych, jako uprawnionych do zawarcia umowy z członkiem zarządu wskazuje wyłącznie radę nadzorczą lub pełnomocnika powołanego uchwałą wspólników. Jest to katalog zamknięty. Nie jest zatem możliwe, aby w takim przypadku spółkę reprezentował prokurent.
Nawet jeżeli w spółce funkcjonuje zarząd wieloosobowy i teoretycznie możliwe byłoby zawarcie umowy z członkiem zarządu z zachowaniem zasad reprezentacji, to i tak z przez wzgląd na obowiązujące przepisy nie można tego zrobić.
Przykład: Spółka posiada dwóch członków zarządu, a każdy z nich jest uprawniony do jednoosobowej reprezentacji. Jeden z członków zarządu chce sprzedać spółce prywatne auto. Chociaż możliwe jest, aby umowę kupna-sprzedaży podpisał skutecznie drugi członek zarządu, to jednak przepisy nie przewidują takiej możliwości. W takim przypadku spółkę będzie reprezentowała rada nadzorcza lub pełnomocnik wspólników.
Członek zarządu (którego nie dotyczy czynność) może reprezentować spółkę jako pełnomocnik powołany przez wspólników (tak np. SN w wyroku z dnia 22 lutego 2023 r., II CSKP 785/22, LEX nr 3538142, SA w Białymstoku w wyroku z dnia 20 marca 2018 r., III AUa 18/18, LEX nr 2481762, oraz SA w Poznaniu w wyroku z dnia 29 marca 2018 r., I AGa 51/18, LEX nr 2490113).
Niezachowanie zasad, o których mowa powyżej skutkuje bezwzględną nieważnością czynności prawnej.
Umowa pomiędzy spółką i członkiem zarządu - spółka jednoosobowa
Trochę inaczej sprawa wygląda w przypadku spółek jednoosobowych, w których jedyny wspólnik jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu. W takim przypadku nie jest możliwe powołanie pełnomocnika, który reprezentowałby spółkę jak strona transakcji.
Umowa pomiędzy spółką i członkiem zarządu (a zarazem jedynym wspólnikiem) wymaga każdorazowo formy aktu notarialnego.
Brak zachowania formy aktu notarialnego skutkuje bezwzględną nieważnością czynności prawnej.
Comments